Druk bezochte lezing in Maritiem Museum over de Rijn
do 17 maart 2022
Rotterdam heeft veel te danken aan de Nieuwe Waterweg en in 2022 wordt het 150 jarig bestaan van het kanaal groots gevierd. Ook Roterodamum doet daar aan mee door het organiseren van een serie van vier lezingen in het Maritiem Museum.
Op 17 maart was de eerste lezing met als onderwerp: Rotterdam en de Rijn. Spreker was prof. dr. Hein Klemann, professor of Economic History and international relations, Rotterdam Centre for Modern Maritime History, Erasmus School of History, Culture and Communication.
In Rotterdam wordt altijd in de eerste plaats gekeken naar de Nieuwe Waterweg als er een verklaring wordt gezocht voor de snelle groei van de haven vanaf de late 19e eeuw. Dat kanaal is de trots van de stad. Feitelijk speelden er ten minste twee andere ontwikkelingen ook een aanzienlijke, zo geen doorslaggevende rol.
Sinds 1842 kende Antwerpen een spoorweg met het Duitse achterland. Daarmee deed de Belgische haven het Nederlandse doorvoerverkeer met het achterland scherpe concurrentie aan. Treinverkeer was grootschaliger, regelmatiger en door minder overlading goedkoper. In de tweede helft van de 19e eeuw werd de Rijn genormaliseerd – dat wil zeggen rechtgetrokken, uitgediept en van hindernissen ontdaan – en werd het rivierverkeer bovendien van alle tolheffingen ontdaan. De kosten van de Rijnvaart daalden daardoor met ruim 80% en Rotterdam werd daarmee voor bulkvervoer de goedkopere haven. Technische verbeteringen in de haven op het gebied van overslag van bulkgoederen, maar ook betere communicatie ten gevolge van telegraafverbindingen met overzeese havens – voor de wilde vaart van groter belang dan voor de lijnvaart – versterkten de positie van de Rotterdamse haven verder.
